Kruisband operatie (operatietechnieken)

Mocht er na kruisbandletsel een operatie noodzakelijk zijn, kan er gekozen worden voor verschillende manieren om de kruisband te reconstrueren. De nieuwekruisband wordt een graft genoemd. Bij de keuze voor de graft wordt rekening gehouden met de hoeveelheid beweging die de patiënt heeft, de leeftijd, de doelen voor de toekomst of hun baan. Bij een stratenmaker zal bijvoorbeeld niet snel gekozen worden voor een graft die uit de voorkant van de knie wordt gehaald, omdat hij bij zijn baan veel op zijn knieën moet zitten en dit pijn zal geven.

Al deze grafts hebben hetzelfde doel, namelijk de kruisband en zijn functie zo goed mogelijk reconstrueren. Er is veel onderzoek gedaan naar het verschil tussen mogelijke grafts, maar er werd geen verschil gevonden in stabiliteit of re-rupturen. Elke graft heeft wel zijn eigen voor- en nadelen. De meest gebruikte grafts zijn de hamstring graft en de patellapees graft. Deze grafts worden hieronder toegelicht met de bijbehorende voor- en nadelen.

Voordelen Nadelen
Sterk (2,5x zo sterk als de oorspronkelijke kruisband) 8 weken ingroeitijd
Geen pijn bij knielen Elasticiteit van de pezen

 

Hamstring graft

De hamstrings is een spiergroep aan de achterzijde van het bovenbeen. De spiergroep bestaat uit 3 spieren: m. semimembranosis, m. semitendinosis en de m. biceps femoris. Voor de reconstructie wordt de pees van de m. semitendinosis gebruikt, en zo nodig ook de pees van de m. gracilis. De m. gracilis is een spier aan de binnenzijde van het bovenbeen. Bij een hamstring graft wordt via een snee van ongeveer 3 centimeter in de binnenkant van het been peesweefsel van de spieren uit het been in de vorm van twee bundels gehaald. De twee bundels worden dubbelgevouwen en samengevoegd tot één bundel. Deze bundel met een totale diameter van ongeveer 0,8 tot 1 centimeter wordt de kruisband. In het bot van het boven- en onderbeen worden tunnels gemaakt. De nieuwe kruisband wordt hierin gelegd en vastgezet met een schroef.

Patellapees graft

De patellapees (knieschijfpees) is een pees die over de knieschijf naar het scheenbeen loopt. Een deel van de middelste 1/3 van de patellapees kan gebruikt worden als nieuwe kruisband. Wanneer hiervoor wordt gekozen wordt dit deel van de patellapees samen met een stukje bot waarop de pees aanhecht op het bovenbeen en het onderbeen weggehaald. Dit is de nieuwe kruisband. Ook bij de patellapees techniek worden tunnels in het bot geboord waar vervolgens de nieuwe kruisband in wordt gelegd.

Het voordeel van de botstukjes aan de graft is dat deze stevig vastgroeien in de bot-tunnel. De nieuwe kruisband wordt net als bij de hamstring graft vastgezet met een schroef. Omdat de fixatie met bot op bot erg stevig is wordt deze techniek vaak gebruikt bij jonge topsporters. Een animatie van deze techniek wordt in onderstaande video getoond:

Bekijk video
Voordelen Nadelen
Fixatie bot op bot groeit stevig aan elkaar vast 20-40% van de patiënten ervaart pijn ter plaatse van knieschijf, patellapees of plek waar botstukjes zijn weggehaald
6 weken ingroeitijd

Verschil autograft en allograft

Er is ook een verschil tussen een graft van eigen lichaamsmateriaal (autograft) en een graft van donorweefsel (allograft). De hamstring graft en patellapees graft kunnen allebei zowel autogeen als allogeen zijn. Het voordeel van een allograft is dat er geen pijn of spierzwakte is op de plek waar de pees vandaan is gehaald. Een allograft heeft echter ook een groot nadeel, namelijk de inferieure mechanische kwaliteit van het weefsel.

Operatie kinderen

Bij kinderen waarbij de groeischijf in de knie nog niet is dichtgegroeid moeten andere overwegingen gemaakt worden. Gemiddeld is de groeischijf bij jongens op hun 18-19e levensjaar dichtgegroeid. Bij meisjes ligt deze leeftijd op 15-16 jaar. Voor patiënten die een voorste kruisbandreconstructie ondergaan met een groeischijf die nog open is zijn er twee opties: de ‘physeal-sparing’ techniek, waarbij de groeischijf gespaard blijft, en de ‘transphyseal’ techniek. Bij de transphyseal techniek worden de tunnels door de groeischijf heen geboord. Bij de physeal-sparing techniek worden deze gespaard.