MENU
Je ziet als fysiotherapeut het meerdere malen per dag voorbij komen dat je patiënten behandelt die zijn geopereerd en bij jou komen werken aan zijn of haar herstel. Hierbij is het van belang dat jij als fysio weet wat er voor nodig is om jouw patiënt weer te laten functioneren op gewenst niveau. Wat hierbij buiten ons straatje valt is het operatieve deel van het herstel. Dit ligt buiten onze werkzaamheden en is in handen van de arts of orthopeed, die hierin vaak de eerste beleidsbepaler is vanuit het herstel, omdat hij weet wat er is gebeurd qua operatie en of er nog verrassingen bij zijn gekomen tijdens de ingreep.
Uiteindelijk ben je als fysiotherapeut verantwoordelijk voor wat er tijdens de revalidatie gebeurt na de operatie. De orthopeed geeft een behandeladvies, maar de rest van het beleid ligt in de handen van de fysio. Dat is best een grote verantwoordelijkheid, omdat patiënten en orthopeden volledig vertrouwen op jouw expertise en ervaring om zijn of haar blessure op te lossen. Hierbij is vertrouwen en communicatie tussen de verschillende
behandelaren erg belangrijk, omdat dit uiteindelijk invloed kan hebben op het verloop van het revalidatieproces.
“Het leek mij een goed idee om een keer mee te kijken bij operaties aan de voorste kruisband, omdat ik deze blessure veel in de praktijk zie terugkomen. Ik weet hoe ik mensen met deze blessure kan behandelen, alleen heb ik nog nooit gezien in het echt wat er nu daadwerkelijk gebeurt tijdens zo’n ingreep. Vroeger kregen we op school wel eens animatie filmpjes te zien van verschillende ingrepen, maar dit is heel anders in vergelijking met het bijwonen van een echte operatie.”
Ik heb een ochtend meegelopen in het HMC Bronovo in Den Haag waarbij ik 3 voorste kruisband operaties heb mogen meekijken. Het interessante aan deze ochtend was vooral dat ik 3 verschillende soorten operaties heb gezien, terwijl ze alle drie raakvlakken hebben met elkaar. Bij een voorste kruisband operatie wordt gereconstrueerd door middel van een zogeheten autograft. In het kort; deze graft gaat de functie van de gescheurde kruisband overnemen, zodat
de verschuiving tussen het boven-en onderbeen niet meer kan plaatsvinden. Dit resulteert in een verbeterde stabiliteit van de knie.
Er zijn meerdere soorten grafts die gebruikt kunnen worden, waarbij elke soort graft zijn voor-en nadelen hebben. De operaties die ik heb bijgewoond werden of een deel van de IT-band gebruikt om de functie van de voorste kruisband over te nemen bij kinderen met open groeischijf, of de pees van de m. Semitendinosus van de hamstrings.
Vroeger werd bij een hamstring autograft een combinatie gemaakt tussen zowel de semitendinosuspees als de m. gracilispees. Uit onderzoek blijkt dat de techniek waarbij de gracilispees gespaard wordt, kan zorgen voor betere functionaliteit van de geopereerde knie ten opzichte van een graft die beide pezen gebruikt.
Lees hier meer over ACL-reconstructie met behulp van een viervoudig semitendinosus-transplantaat met corticale fixaties.
De tweede en derde operatie waren beiden voorste kruisband reconstructies waarbij de dame van de tweede operatie een lengtescheur had in de mediale (binnenste) meniscus. Door middel van een arthroscopie (kijkoperatie) kan de opererend arts vrijwel direct zien wat de status is binnen de knie en welke structuren daarbij zijn aangedaan, om zo mogelijk de vastgestelde diagnose nog
daadwerkelijk te bevestigen.
Al eerder gaf ik aan dat de nieuwe kruisband, ook wel graft genoemd, bestaat uit de pees van de m. semitendinosus van de hamstrings. Ook in dit geval werd deze techniek toegepast en werd het gescheurde deel van de meniscus gehecht. De laatste operatie was een jonge voetballer van 21 jaar met geïsoleerd voorste kruisband letsel, wat betekent dat de andere structuren in de knie niet beschadigd zijn.
Wat ik bijzonder vond om te zien was dat de dikte van de graft van de jongen bijna 2mm dikker was dan die van de dame. De opererend arts pakte eerst het deel van de hamstrings waarna hij het resterende deel spierweefsel als het ware eraf schraapte zodat alleen het stugge peesweefsel overbleef. Vervolgens maakt hij van het peesweefsel een compacte bundel wat de nieuwe voorste kruisband moet worden.
De kruisband wordt bevestigd via een kanaal in het femur (bovenbeen) en tibia (onderbeen) door middel van een TightRope systeem wat ervoor zorgt dat er zo min mogelijk wordt geboord en gesneden in de betrokken knie, en dat de kans op losraken van de graft vrijwel nihil is geworden. Hiernaast is een filmpje bijgevoegd van de operatietechniek die gebruikt werd.
Door deze ontwikkelingen is het steeds beter mogelijk dat patiënten die moeten revalideren na een voorste kruisband ruptuur sneller en voorspoediger dit traject kunnen gaan doorlopen dan eerder het geval was.
Voor mijzelf als fysio was dit een erg leerzaam moment om in plaats van het traject na de operatie te begeleiden, ook een keer te mogen meemaken hoe de operatie zelf eraan toegaat. De beeldvorming die ik hierbij heb opgedaan kan ik de rest van mijn carrière meenemen en kan ik als ervaring in de praktijk gaan gebruiken. Ik denk dat het goed is dat elk behandelend fysiotherapeut die veel dezelfde klachten beelden ziet er goed aan doet om een keer een operatie binnen zijn vakgebied bij te wonen, al is het alleen al voor de ervaring.
Daarnaast onderstreept deze ochtend meelopen nogmaals hoe belangrijk het is om met de behandelend fysio en orthopeed een goed afgestemde communicatie neer te zetten, om zo het
revalidatieproces te bevorderen. Op basis hiervan kan je in bepaalde situaties ook meer inzicht krijgen in de denk- en handelswijze van de orthopeed. Een juiste afstemming tussen fysio en orthopeed komt het revalidatieproces ten goede. Nauw contact over de huidige gang van zaken is hierbij belangrijk. Er zijn al een meerdere manieren waarop fysio’s makkelijk in contact kunnen komen met artsen en orthopeden, maar laten we vooral samen zorgen dat de lijntjes nog korter en sneller kunnen gaan in de nabije toekomst, om zo de zorg voor onze patiënten nog meer te optimaliseren.
Melvin